En yaygın görülen kanser türlerinin içinde olan kolon,mide, kalın ve ince bağırsak kanseri tedavisinde erken teşhis ve müdahale oldukça önemlidir. Bu tür kanser türlerinde endoskopinin önemi oldukça büyüktür.
Gelişen teknoloji sayesinde ileri endoskopi, kanser tedavilerini daha kolay ve hızlı hale getirir. Endoskopik submukozal diseksiyon (ESD), erken evre kanser, polip gibi hastalıkların ameliyatsız tedavisini sağlar.
Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) Nedir?
Kısaltılmış ismi ESD olan endoskopik submukozal diseksiyon, sindirim sisteminde erken evre kanser, polip, tümörleri ameliyatsız alınmasını sağlayan bir yöntemdir.
ESD sırasında görüntü almayı sağlayan kameralar endoskop adı verilen tüpler kullanılır. Endoskop tüpleri ince ve esnektir. Bu özelliği sayesinde işlem daha konforlu hale getirilir.
İşlem sırasında anestezik ilaçlar verilir, buda işlemi ağrısız ve acısız hale getirir. Bu işlemde kesi oluşmaz ama ESD ameliyatı olarak da bilinir. İşlem sonrası hasta birkaç saat sonra ayağa kalkarak, yürüyüş yapabilir.
Endoskopik Submukozal Diseksiyonu Hangi Doktor Yapar?
ESD işlemini bu uygulamayı yapabilen gastroenteroloji uzmanı yapmalıdır.. ESD yöntemi yapabilmek ileri derecede uzmanlık isteyen bir işlemdir.
ESD işleminde diğer cerrahi işlemlerden farklı olarak vücutta bir kesi oluşmaz. Bu nedenle hasta normal yaşamın oldukça kısa süre içinde dönebilir.
Endoskopik Submukozal Diseksiyon Öncesi Dikkat Edilecekler
ESD ameliyatı olarak da bilinen bu işlem öncesi dikkat edilecek bazı noktalar vardır. Bunlardan bazıları şunlardır;
- ESD ameliyatı yapılacak bölgeye göre dikkat edilecekler değişir. İşlem yemek borusu, mide gibi üst gastrointestinal bölgede yapılacak ise hasta işlem öncesi en az sekiz saat hiçbirşey yememeli ve içmemelidir. Bu süreyi doktor daha uzun önerebilir.
- İşlem alt gastrointestinal bölgede (kalın bağırsak) uygulanacak ise hastanın bağırsakları temizlenmelidir. Bağırsakların temizlenmesi için hasta işlem öncesi birkaç gün sıvı ağırlıklı beslenebilir. Bağırsakların temizlenmesi için müshil, lavman gibi yöntemler doktor tarafından önerilebilir.
- Hasta reçeteli ilaç alıp almadığını mutlaka bildirmelidir.
- Hastanın herhangi bir alerjik durumu var ise mutlaka doktor ile paylaşmalıdır.
Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Dünyada ve Türkiye’de sindirim sistemi kanserleri en yaygın görülen kanser türleri arasında gelir. Yemek borusu kanseri, mide kanseri ve bağırsak kanseri en sık görülen hastalıklardandır. İleri endoskopik sistemi sayesinde bu hastalıklar tedavi edilebilmektedir.
ESD ameliyatının yapıldığı başlıca hastalıklar şunlardır:
- Mide kanseri
- Yemek borusu Kanseri
- İnce bağırsak kanseri
- Kalın bağırsak kanseri
- Polipler
- Barrett özofagusu
- Derine inmemiş kolon kanseri
Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) Nasıl Yapılır?
Halk arasında ESD ameliyatı olarak adlandırılan bu işlem sırasında yüksek çözünürlüklü video kameralar ve cihazla kullanılır. ESD ameliyatı, mide, yemek borusu, ince bağırsak bölgelerine uygulanacak ise hasta işlem öncesi en az sekiz saat aç olmalıdır. Bu işlem kalın bağırsak bölgesinde uygulanacak ise bağırsak temizliği gerekebilir. Bağırsak temizliği için doktor kişiyi bilgilendirecektir.
Yüksek çözünürlüklü kameralar yerleştirilmiş, ince ve esnek endoskop cihazı ile sorunlu bölgeye ulaşılır.
Endoskop kanalı içinden bu iş için tasarlanmış özel endoskopik kesiciler ve kan durdurucu aletler kullanılarak lezyon kolaylıkla çıkarılarak alınır.
ESD ameliyatı yapım aşamaları;
- Öncelikle hastaya damar yolu açılır. Bu sayede hastaya uyuşturan anestezik madde verilir. Anestezik maddenin dozu hastanın durumuna göre belirlenir.
- Hastanın şikayeti ve durumuna göre endoskop ağız ya da anüs yoluyla hastaya verilir.
- Endoskopun içinde bulunan özel aletler sayesinde tümörün yeri belirlenir, sınırları çizilir.
- Tümörü gastrointestinal duvardan ayırmak için elektro cerrahi alet kullanılır. Tüm tümör dokusu kesilerek alınır. Kesilen damardaki kanama durdurulur.
- Çıkarılan tümör dokusu endoskop yolu sayesinde vücuttan çıkarılır.
Mide Polipleri ve Mide Kanserinde ESD Yapılır mı?
ESD işlemi, sindirim sistemi kanserlerinde uygulanabilmektedir. Ancak bu işlemin uygulanması için tümörlerin erken teşhis edilmesi gereklidir. Tüm kanser türlerinde olduğu gibi mide kanseri ve mide poliplerinin tedavisinde erken teşhis çok önemlidir.
ESD Ameliyatı Faydaları Nelerdir?
ESD ameliyatının en büyük faydalarından biri vücutta kesi olmamasıdır. Bu işlem sonrası hastalar çoğunlukla bir iki gün içinde evlerine geri döner.
Bu işlemin başarı oranı oldukça yüksektir, komplikasyon riski ise oldukça düşüktür. İşlem sırasında anestezik ilaçlar verildiği için hasta birşey hissetmez.
İleri endoskopi uygulaması sayesinde polip, tümör gibi riskli hastalıklar erken teşhis ile beraber tedavi edilir.
Endoskopik submukozal diseksiyon yöntemi, ileri yaşta olan hastalara, böbrek yetmezliği olanlara, farklı bir sistemik hastalığı olanlara uygulanabilir.
Bu yöntem sayesinde ilk evre olan kolon, mide, yemek borusu, ince ve kalın bağırsak kanserleri tedavi edilebilir. Bu işlem sonrası kemoterapiye gerek olmayabilir, bu kişinin hastalığının evresine göre değişir.
Çoğu hasta işlem sonrasından birkaç saat sonra yürümeye başlar, hastanın hastanede bir geceden fazla kalması çoğu zaman gerekmez.
Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) Ne Kadar Sürer?
ESD ameliyatı süresi kişinin şikayeti ve bölgeye göre değişir. Erken evre tümörün, polipin, lezyonun nereye yerleştiği, büyüklüğü işlem süresini etkiler. Tüm bu etkenlere bağlı olarak ortalama yarım saat ila bir saat arası işlem ESD ameliyatı sürebilmektedir.
Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) Sonrası Dikkat Edilecekler
Bu işlem sonrası hasta bir müddet sıvı ve yumuşak gıdalar tüketmelidir. Ev yapımı yoğurt, çorba, muhallebi, komposto, mevsim sebzeleri gibi sindirimi daha kolay gıdalar tercih edilmelidir.
Baharatlı, yağlı ve paketli gıdalar işlem sonrası önerilmez.
