Gelişen teknoloji ile doğru orantıda büyüyen tıp bilimi birçok sağlık sorunun tedavisini hızlandırarak, tedaviyi kolaylaştırmıştır. Gastrointestinal hastalıkların tanı, evre belirleme ve tedavide büyük yeri olan endoskopik işlemler gelişen teknolojiden faydalanan alanlardan biridir.
İleri Düzey Endoskopi Nedir?
Endoskopi; ucunda yüksek görünümlü kamera ve bazı aletlerin bulunduğu hortum benzeri, yumuşak, esnek bir cihazdır. Standart endoskopi tekniği sayesinde, görülebilir lezyonlar saplanır.
Ancak teknolojinin ilerlemesiyle gelişen ileri düzey endoskopi teknikleri sayesinde erken evre, kendini göstermeyen kanser saplanır ve ameliyat gerektirmeden tedavi yapılır.
Bu sayede hastada kesi ve yara oluşmaz, organ kaybı yaşamaz. Hasta işlem sonrası kısa süre için ayağa kalkabilir. Torba gibi yaşam konforunu düşüren gereçlere ihtiyaç kalmaz.
Endoskopik işlem ise; bu cihazla ağızdan girilerek, yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağının incelenmesi, tanı ve tedavi edilmesidir.
İleri düzey endoskopik işlemler, dünya üzerinde kabul görmüş ve özel uzmanlık isteyen tedavi yöntemleridir. Japonya, Avrupa ülkeleri ve Amerika’da bu işlemler uzun zamandır yapılmaktadır.
Endoskopik Tam Kat Rezeksiyon (EFTR) Nedir?
Subepitelyal lezyon; üzerinde sağlam mukoza olan, ancak lümene (lümen; organın iç kısmındaki boşluk) doğru büyüyen kitle lezyonlardır. İleri endoskopi sayesinde subepitelyal lezyonlar oldukça kolay ve hızlı tespit edilir. Yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsakta görülür.
Endoskopik tam kat rezeksiyon (EFTR), gastrointestinal kanalın duvarında meydana gelen derin büyümeler, lezyonları gidermek için uygulanan, amaliyatsız tedavi prosedürüdür.
EFTR, özel uzmanlığı olan doktorlar tarafından yapılır. Bu uygulamada gastrointestinal duvar kanaması, kaynağı belirlenemeyen ağrı, kolon polipleri, tümörler tespit edilebilir, tedavisi gerçekleştirilebilir.
Endoskopik Tam Kat Rezeksiyon (EFTR) Nasıl Yapılır?
Endoskopik tam kat rezeksiyon (EFTR), özel uzmanlık isteyen bir yöntemdir. İşlem öncesi lezyonun yeri, hangi kattan kaynaklandığı öğrenilir. Bunun için çok kesitli bilgisayarlı tomografi, EUS ve diğer radyolojik incelemeler istenebilir. Böylelikle lezyonların boyutu, yeri, çevresel dağılımı belirlenir.
Endoskopik tam kat rezeksiyon, genel anestezi altında, ameliyathane şartları oluşturulmuş endoskopi odasında yapılır. Genel anestezi kullanıldığı için hasta acı, ağrı veya başka bir şikayet hissetmez. Bu işlem sonrası açık ameliyatta olan kesi ve yarası, izi olmaz, torba takılmasına gerek kalmaz.
İşlem otuz dakika ya da bir saatten fazla sürebilir. İşlemin süresi lezyonun durumu, hastanın genel sağlık durumu gibi etkenlerle bağlantılıdır.
Endoskopik Tam Kat Rezeksiyon (EFTR) Hangi Hastalıklarda Yapılır?
İleri endoskopi olan endoskopik tam kat rezeksiyon sayesinde yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı, kalın bağırsakta meydana gelen lezyonlar bulunur ve ameliyatsız tedavi edilir.
Polipler kanser riski taşıyan lezyonlardır ve büyük oranda kalın bağırsakta bulunur.
Bu işlem; kalın bağırsakta bulunan poliplerin belirlenmesini ve kanser riski taşıyıp taşımadığının anlaşılmasını sağlar.
Endoskopik tam kat rezeksiyon işleminin uygulandığı bazı hastalıklar şunlardır:
- Gastrointestinal kanalda yerleşmiş tümörleri tespit etme ve çıkarma.
- Kolon poliplerini tespit etme ve tedavi
- Gastrointestinal kanal kanaması
- Kaynağı bilinmeyen ağrılar
- Cerrahi işlemlerin sonucu meydana gelen yırtılma gibi komplikasyonlar
- Mide poliplerini çıkarma
- İnce bağırsak poliplerini çıkarma
- Dokular ve organlar arasında oluşan “kronik fistül” gibi açıkları kapatılması
Endoskopik Tam Kat Rezeksiyon (EFTR) Öncesi Yapılması Gerekenler
EFTR prosedürü öncesi bazı hazırlıklar yapılması gerekebilir. Bu hazırlıklar konusunda doktor hastayı bilgilendirir. EFTR öncesi, genel olarak tavsiye edilen hazırlıklar şu şekildedir:
- Doktor tarafından hastaya bağırsak temizliği önerilebilir. Bunun için sıvı diyetler, müshil, lavman gibi uygulamalar önerilebilir. Bu hazırlık alt seviyede yapılacak olan işlemler için gerekli olabilir.
- Mide ve yemek borusunda uygulanacak olan işlem için en az on iki saat açlık gerekebilir. İşlemden on iki saat önce yeme ve içme kesilmelidir.
- Herhangi bir alerji durumu doktora bildirilmelidir.
- Kullanılan reçeteli ve reçetesiz ilaçlar doktora bildirilmelidir.
Polip Neden Olur?
Poliplerin oluşmasının tam nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik ve ailesel faktörlerin etkili olduğu incelenmiştir. Ailesinde kalın bağırsak gibi kanser türü olan hastalar risk grubu içindedir. Bu durumda olan hastalar düzenli doktor kontrolüne gitmeli gerekli taramaları yaptırmalıdır.
Yağlı beslenme, aşırı kırmızı et tüketmek, aşırı alkol kullanımı kanser riskini artırır.
